'روز پرزیدنت تاجیکستان' چه روزی است؟
در صحبتی که سالها بعد با اکبرشاه اسکندرف داشتم، او گفت که در واقع، ساز این اجلاس در دست دو کشور ذینفع، روسیه و ازبکستان بود. او گفت اسلام کریماف، رئیسجمهور وقت ازبکستان نمایندهای را پیشش فرستاده بود:
دیرتر، پس از آنکه در اجلاسیه خجند دولتی نو به رهبری امامعلی رحمان، رئیسجمهور کنونی تشکیل شد، شرط و شروط اسلام کریماف عملأ پیاده شد. در همین راستا شورای عالی تاجیکستان از ازبکستان خواست که برای آرام کردن اوضاع به تاجیکستان نیرو بفرستد. همین طور هم شد. یکی دیگر از شرطهایی که دولت ازبکستان برای مسئولان جدید تاجیکستان گذاشت، این بود که علیه رهبران اپوزیسیون تاجیک پروندههای جنایی باز شود و خود آنهااعلام شوند و فعالیت احزاب و جنبشهای ملی و مذهبی و دموکراتیک قطع شود.
بدین گونه، اجلاسیه شانزدهم پارلمان تاجیکستان نه تنها راه را برای مداخلات روسیه و ازبکستان در امور تاجیکستان هموار کرد، بلکه پای افغانستان و بهویژه ایران را هم به ماجرا کشید. از اینجاست که سالهاست دولت امامعلی رحمان و دستگاههای ایدئولوژیک آن اپوزیسیون تاجیک را به وابستگی به "خواجه خارجی"، یعنی ایران متهم میکنند. این در حالی است که اندک تاجیکی ایران و ایرانی را خارجی و بیگانه میداند.