اساتید و تحلیلگران دانشگاهی به تحلیل رای مناطق نابرخوردار در انتخابات ریاست‌جمهوری پرداختند.
به گزارش مشرق، آنچه در تحلیل مشارکت انتخاباتی و آرای اختصاص‌یافته به کاندیداها در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری دارای اهمیت است، رای تعیین‌کننده استان‌های مرزی و نواحی نابرخوردار حاشیه‌ای بود که هم از دید جامعه‌شناسی انتخابات و هم جغرافیای انتخابات حاکی از مسائل عدیده پیش روی حکمرانی در این مناطق است که در تحلیل‌های گوناگونی از وضعیت و موقعیت کنونی ساکنان این نواحی قابل ارزیابی است.
تقی آزادارمکی، استاد دانشگاه تهران: دولت پزشکیان با شعار وحدت شروع کرد و محور اصلی آن هم دولت ملی است. در دولت ملی، برخلاف دولت ائتلافی کسانی هستند که دغدغه‌های فرهنگ عمومی جامعه را دارند، به وحدت فکر می‌کنند و سرزمین برایشان مهم است و تنوع را هم می‌پذیرند. به این معنا، به نظرم این شعار، شعار شنیده شده‌ای است که حاشیه‌ها و کسانی که در این حاشیه‌ها هستند قرار است در ساختن حاشیه‌ها مشارکت کند؛ چرا؟ به‌دلیل اینکه از توسعه‌نیافتگی، فقر بسیار زیاد، بیکاری و از نابرابری هم رنج می‌برند.
پزشکیان اینجا گفت دیگر نقش تاریخی‌تان را در ساختن ایران به عهده بگیرید و موثر باشید. نکته دیگر این است که ما به‌خاطر این تفکر مدرنی که به شکلی بیشتر از اندیشه باور به نظام سرمایه‌داری چه منتقدانه و مدافعانه آن آمده است، چه در شکل لیبرالیستی و چه کمونیستی همیشه فکر کرده و می‌کنیم که همه اتفاقات در مرکز می‌افتد.
ما این را در جنبش مشروطه می‌بینیم که جریان سرمایه به بیرون یعنی قفقاز، عثمانی و بعد هم جنوب ایران می‌رود و دوباره بازمی‌گردد و این رفت و برگشت با بیرون تحولات عمده‌ای ایجاد کرد.
این پیرامون‌نشین‌ها فقیرند، منابع‌شان کم است، دسترسی به قدرت ندارند، با جهان بیرون بیشتر ارتباط دارند. این پیرامون‌ها بیشتر حضور بیگانه هستند. ۱- شعار خود پزشکیان و مساله‌اش که سرزمین بود، این یک‌بار به‌طور جد واقعا در دوره سیاسی جدید مساله ایران به معنای کلی‌اش از طریق یک داوطلب در دستورکار نظام سیاسی قرار گرفت. ایران، مسائل ایران، مردمان ایران و ... این صدای مهمی بود که شنیده شد.
در جامعه مسلمان پیرامون کشورمان هم شیوه غیرمتمرکز اداره رایج است که اختیاراتی غیر از سیاست خارجی و دفاع که تنها در حیطه حکومت مرکزی مستقر در مرکز است، دارند. کارکردهای ارائه خدمات بهداشتی، اقتصادی، اداری و... به مناطق تفویض شده و شوراهای استانی و ایالت‌های فدرال دارند که امورات مربوط به خودشان را اداره می‌کنند. در برخی از کشورها هم حکومت مرکزی از نمایندگان همه اقوام که در مرکز و نیز پیرامون سکونت دارند، تشکیل میشود.بهتر است به جای کلمه حاشیه، «مناطق کم‌برخوردار» را به کار ببریم.
هم در دوره پهلوی دوم و هم جمهوری اسلامی، بیشترین سرمایه‌گذاری در بخش صنعت در این ۱۴ استان فلات مرکزی ایران بوده است. این را با سرمایه‌گذاری در استان‌های دیگر مانند خوزستان یا کردستان که مرزی هستند یا استان‌های کرمانشاه و حتی گیلان و آذربایجان شرقی مقایسه کنید. این صنایع را جایی باید برد که آب هست، نه اینکه جایی ببریم در کویر مرکزی و بعد آب را هزاران کیلومتر از زاگرس مرکزی، خوزستان و کرمانشاه و ایلام به مناطق مرکز منتقل کنیم. خب ساکنان این مناطق خود را شهروند درجه چندم فرض می‌کنند، چون استان‌های حاشیه از جهت قومی، زبانی و برخی جاها مذهبی، با مرکز ناهمگن هستند. هرچند تمدن ایرانی همه این تفاوت‌ها را پوشش می‌دهد، با این حال وقتی آنها احساس نابرابری در برخورداری از فرصت‌های برابر را داشته باشند این احساس برجسته میشود.
احزاب چپ و اصلاح‌طلب در همه دنیا به دلیل اهدافی که دنبال می‌کنند و شعارهایی مثل برابری، عدالت، یکسانی در برخورداری از فرصت‌ها و توجه به عوامل فرهنگی مثل مذهب، قومیت و زبان که می‌دهند و در ایران هم مطرح است، بر رای احزاب در این مناطق تاثیرگذار هستند. به‌نحوی‌که هرقدر مکان حاشیه‌ای در شعاع بیشتری از شهر واقع شود، احتمال دریافت و بهره‌مندی از خدمات و تسهیلات شهری کمتر میشود. در عرصه‌های دیگر نیز مشابه این وضعیت را داریم با این تفاوت که ممکن است فاصله جغرافیایی دیگر مبنا نباشد و موقعیت‌های اجتماعی با فاصله جغرافیایی مشابه در فرصت‌های نابرابر ظاهر شوند یا حتی از یک لحاظ موقعیت مرکزی و از لحاظ دیگر حاشیه‌ای محسوب شود.
به‌عنوان‌مثال در کشور ما به‌خصوص بعد از قانون اصلاحات ارضی در دهه ۴۰، شاهد رشد سریع مهاجرت از روستاها و مراکز پیرامونی به سمت شهرها و کلانشهرها بودیم. این روند تا امروزه ادامه دارد و دارای روند صعودی است، به‌طوری‌که ما شاهد نرخ بالای خالی شدن روستاها از سکنه هستیم و تاکنون زور سیاست‌های مهاجرت معکوس به واقعیت توسعه نامتوازن نرسیده است. درواقع وضعیت توسعه منطقه‌ای علی‌رغم برخی تمهیدات سیاسی و اقتصادی مانند تقسیمات کشوری یا تعبیه مناطق آزاد و...
نخست اینکه نتایج انتخابات در خیلی از مناطق قومی غیرترک‌زبان نشان از برتری رئیس‌جمهور منتخب داشته و در سایر مناطق هم الگوی تقریبا متوازنی نمودار شده بود، به‌عنوان‌مثال در استان‌هایی از قومیت‌های غیرترک‌زبانان مانند کردستان، ایلام، گلستان و سیستان‌وبلوچستان این برتری محسوس بوده و در استان‌هایی با قومیت عمدتا فارس مانند فارس، بوشهر و کهگیلویه‌وبویراحمد نیز رقابت خیلی نزدیک بوده، حال آنکه اگر سازمان رای رئیس‌جمهور منتخب را قومی ببینیم، چنین وضعیتی را نباید قاعدتا شاهد باشیم.
به رسمیت شناختن، حل مسائل و گشودن میدان حکمرانی برای مردم این مناطق، ضمن حرکت به سمت عدالت و توازن منطقه‌ای موجب افزایش رضایت، سرمایه و اعتماد اجتماعی کلان و به تبع آن افزایش انواع مشارکت مدنی و درنهایت تضمین امنیت و وحدت ملی است.عرض شد که محرومیت‌زدایی و رسیدگی به امور مستضعفان از دال‌ها و شعارهای اصلی گفتمان انقلاب اسلامی است. طبیعتا جبهه سیاسی اصولگرایان داعیه‌دار این شعارها بوده و هستند.
انتخابات اخیر صورتبندی جدیدی را در جبهه اصلاحات رقم زده است که اگر بتواند امتداد پیدا کند و تبدیل به یک گفتار سیاسی و کردار گفتمانی بشود، به نظر می‌رسد با فصل جدیدی از حکمرانی سیاسی و صورتبندی گفتمانی جبهه اصلاحات مواجه باشیم که به مثابه یک راه سوم و تلفیقی که شمولیت بیشتری از حیث مخاطب سیاست پیدا کرده است، عرصه را بر موفقیت‌های نیروهای سیاسی اصولگرا تنگ کند و لذا شاهد تجدیدنظرهای جدی در چنین گفتمانی به‌خصوص در مناسبات فرهنگی-اجتماعی برای ماندن در میدان سیاست باشیم.
راستگویی، پاکدستی و تنفر از رانت‌خواری همراه با حس ایراندوستی، پزشکیان را در صدر گزینه‌های انتخاب ملت قرار داده بود. اکنون نیز سازمان‌دهندگان این آرای ۱۶ میلیونی در تلاش هستند تا بهترین‌ها را از جهت علمی و اجرایی بر کرسی حکمرانی قرار دهند.بحث دیگر درخصوص مشارکت، آرای مرزنشینان و ساکنان مناطق مرزی است. جغرافیای پیروزی پزشکیان در چند نقطه قابل تحلیل و پذیرش است. همان‌طور که در ادوار گذشته حس مکانی و حس تعلق مکانی رای‌دهندگان به رئیس‌جمهورها هم این موضوع را اثبات کرده است.
آنها احساس می‌کنند که شهروند ایرانی درجه دو هستند و این موضوع در برنامه‌های اعلامی پزشکیان مورد اقبال عمومی قرار گرفت. ساکنان این نواحی احساس کردند پزشکیان کسی است که این شکاف‌ها را درک کرده و بنابراین راهکار حل مشکلات معیشتی خود را در بودن وی جست‌وجو کرده و به وی اعتماد کردند. اقبال عمومی به پزشکیان در کنار عامل مهم دیگری به اسم «حس مکان» بود.
مرتضی شکری، استاد دانشگاه علامه طباطبایی: این انتخابات و فضای سیاسی ایران در چند سال اخیر بیشتر از هر چیزی ناشی از تحول در شبکه‌های اجتماعی و شکل‌گیری نسل z است تا اینکه آرا را به سمت قوم‌گرایی ببریم. در اثر این تحول در ارتباطات، قومیت‌ها، مرزها رنگ و بوی خودشان را از دست می‌دهند و این حس همبستگی بین اقوام به وجود می‌آید.
ایران آخرین اخبار, ایران سرفصلها
Similar News:همچنین می توانید اخبار مشابهی را که از منابع خبری دیگر جمع آوری کرده ایم، بخوانید.
تخفیف در محکومیت علیرضا بیرانوند به خاطر تیم ملی!کمیته تعیین وضعیت هنوز رای نهایی خود را در مورد پرونده شکایت باشگاه پرسپولیس از علیرضا بیرانوند اعلام نکرده و همین موضوع شایعات پیرامون این رای را افزایش داده است.
ادامه مطلب »
سخنان بحث‌برانگیز ترامپ در جمع حامیانش؛ نامزد جمهوری‌خواهان به دیکتاتوری می‌اندیشد؟اظهارات جدید نامزد حزب جمهوری‌خواه در انتخابات نوامبر آمریکا در جمع حامیانش که گفت «فقط این بار رای دهید، زیرا دیگر نیازی به رای دادن مجدد نیست» با واکنش‌های زیادی روبرو شد.
ادامه مطلب »
پزشکیان می‌گوید رشد هشت درصدی اقتصاد بدون روابط خارجی امکان‌پذیر نیستپزشکیان در واکنش به انتقادهای مخالفان که «برنامه‌ای برای دولت ندارد»، گفت: «من در انتخابات گفتم برنامه‌ام سیاست‌های کلی رهبری است و قطعا بهتر از آنان می‌دانم برنامه چیست».
ادامه مطلب »
انتخاب وزیر، نه بازیگر حیاط‌خلوتمحمد شیرکوند-فعال حوزه گردشگری: انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم این‌بار نه رنگوبوی حزبی داشت و نه مشارکت‌کنندگانش به تشویق و ترغیب فرد یا گروهی پای صندوق رأی آمدند.
ادامه مطلب »
کدام موضوعات اولویت جامعه آمریکا در انتخابات ۲۰۲۴ است؟کمتر از چند ماه دیگر انتخابات ۲۰۲۴ ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا برگزار میشود و مولفه‌های گوناگونی برای در رای دهی آمریکایی ها تاثیر گذار است.
ادامه مطلب »
بایدن از رقابت‌های انتخاباتی کنار نمی‌رودبه گزارش شبکه شرق، رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر تاکید کرد که به هیچ عنوان قصد کناره‌گیری از رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را ندارد.
ادامه مطلب »