🎥 فیلمنامه سلمان_فارسی چگونه شکل گرفت؟ امرالله احمدجو نویسنده و کارگردان سینما: فکر میکردم زندگی سلمان فارسی اطلاعات مهم چندانی نداشته باشد، اما اشتباه میکردم! متن کامل گفتگوی تسنیم:
ـ مجتبی برزگر: کارگردانی که تعداد کارهای ساختهشدهاش و یا فیلمنامههایش زیاد نیست؛ اما بیشتر آثارش بارها و بارها در تلویزیون خودنمایی کرده است و بهتعبیر بسیاری از مخاطبان و کارشناسان هر بار کاری از او روی آنتن میرود مخاطب با رگههای تازهای از دیدگاهش آشنا میشود.
«تفنگ سرپر» و «روزی روزگاری» اما علیرغم تمام این موفقیتها و آثار فاخر تمایل نشان ندادید که بیشتر در حوزه کارگردانی فعالیت کنید و بیشتر فیلمنامهنویسی را اولویت قراردادید، دلیل این تغییر مسیر چه بود؟ در «تفنگ سرپر» تفاوت را در همین حد میبینم و بهنظرمن بسیار پرماجراتر است، منتها نیاز به تدوین مجدد دارد که من خدمت شما میگویم، دوستان این قول را به ما دادند که بعد از پخش اول که خیلی عجلهای به آنتن رسید، در این سریال بنابهدلایلی از ما خواستند و خواهش کردند که کار را برسانیم و ما هم تابع امرشان شدیم، اما راستش را بخواهید نباید میپذیرفتم.
ما حداقل کارهای قابل قبول داشته باشیم؛ کارهایی که بهجهات معنوی اگر باعث تقلیل سلیقه نمیشود حداقل خنثی باشند و لطمه نزنند، اگر ارتقای سلیقه ندارند حداقل عقبگرد نداشته باشند، بهعبارتی تماشاچی را سهلپسند بار نیاورند و این انتقاد به کسانی که آن نوع کارها را میکنند بهشدت وارد است. من خودم آن زمان در شورا بودم و با هم خیلی رفیق بودیم؛ با بعضی از دوستان که همکلاس بودیم و بهقول معروف رفیق گرمابه و گلستان بودیم، با حُسننیت گفتند"روزی روزگاری ساخته نشود"، چون کار پراکندهای دیده بودند و فکر میکردند اگر اینکار را بسازم درِ فیلمسازی را بهروی خودم میبندم.
بله. به مراسم تعزیهخوانی برمیگردد که پدر و پدربزرگ و عموهایم همگی تعزیهخوان بودند، تا بازی کردن در نقش طفلان مسلم پیش رفتم اما با گذشت زمان و اینکه تعزیهخوان باید صدای رسا و خوبی داشته باشد نتوانستم تعزیهخوانی را ادامه بدهم.* عشق را در کارهایشان میبینیم، بهتعبیر همه دگرگوناند؛ وقتی کارهای ایشان را میبینیم، خودشان هم در مورد"مختارنامه" که میبینید این حسوحال را دارند، فکر میکنم.
جزو لوازم هست؛ اما اول باید استعداد را در خودت ببینی، بعد علاقه نشان بدهید و پشتکار داشته باشید؛ مطالعه، کسب دانش، تجربه و همه اینها دست به دست هم بدهند تا تبدیل به کسی شوید که میتواند تولید قابلی داشته باشد. * برای من بسیار جالب و قابل تأمل بود که بعد از اینهمه تجربه و چندین سال کار کردن و آثار فاخر و ارزشمند برای تلویزیون و سینما، آقای میرباقری گفتند"«سلمان فارسی» را شروع کردم انگار به بلوغ کارگردانی رسیدم."
* دوباره به «سلمان فارسی» برمیگردیم؛ یک نکتهای که خیلی جالب بود شنیدم اولین بار شورای تصویب فیلمنامه در تلویزیون، سریال «روزی روزگاری» را رد کرده بود؛ چرا این اتفاق افتاد؟ یک اتفاق مهم در"روزی روزگاری" تمام معادلات را بههم ریخت؛ چون نپذیرفتن خانم راستکار واقعاً دستم را خالی کرد، اما معتقدم خداوند ژاله علو را خداوند سر راه ما قرار داد و با خودم گفتم"این همان خالهای است که دنبالش میگشتم". من بیشتر با صدای ایشان آشنا بودم تا چهرهشان؛ از کودکی که در رادیو، قصههای رادیو را گوش میکردم خیلی هم دوست داشتم.
من قبل از ساختِ این سریال، یک کار سینمایی ساخته بودم، البته یک تعدادی فیلم کوتاه در کارنامه کارگردانیام داشتم و همچنین برنامهسازی تلویزیون و بیشتر با بازیگرانی آشنا شده بودم که در همان فیلم سینمایی «شاخههای بید» آنها را درنظر داشتم و تعداد دیگری از بازیگران که در کار نبودند مثل آقای پورحسینی، خانم راستکار، جمشید هاشمپور.
با نپذیرفتن خانم راستکار، واقعاً دستم خالی شد و سرگردان و نگران شدم؛ واقعاً راستی راستی تب کردم، سرِ این ماجرا دو روز تب شدید داشتم و فکر میکردم هیچکس دیگری نمیتواند جای ایشان را بگیرد و یک فهرستی از بازیگرهایی را که میتوانستند جایگزین باشند بررسی کردیم، به چند نفری رسیدیم تا یک نفر گفت"چرا خانم علو را انتخاب نمیکنید؟"،
بعد از پخشِ"روزی روزگاری" نیز بسیاری این نقش را تحسین کردند. هنوز که هنوز است خانم علوّ را مثل خالهام دوست دارم، چون من خیلی خاله داشتم و خالهدوستم؛ آنقدر این نقش را خوب بازی کردند که این همذاتپنداری برایم اتفاق افتاد. متأسفانه در بسیاری از کارها بیشتر در سینما نسبت به تلویزیون، کسی چهره میشود و عکس او را این روزنامه و آن مطبوعات و این روزها در صفحهمجازی منتشر میکنند ضامن فروش و دیده شدن آن فیلم میشود. غافل از اینکه نگاه مخاطب تغییر کرده و اگر با محتوا و رعایت عناصر فیلمسازی، کاری پیش برود حتماً تماشاییتر خواهد بود. بهتر است شخصیتهای سریالها و فیلمها براساس صحت انتخاب، برگزیده شوند.
جالب است بدانید تا همسلیقه بشویم یک مقدار زمان برد، تا همدیگر را بشناسیم و قصهای که خود ایشان تعریف کردند خیلی به دلم نشست. نشانه هوشیاری ایشان هست. این را بازگو میکنم که معنایی هم برای راهنمایی دوستانِ جوانمان، در آن باشد. * البته من پیشتر شنیده بودم خسرو شکیبایی با توجه به اینکه عمل کرده بود و نمیتوانست در صحنههای مربوط به سوارکاری سریال «تفنگ سرپر» با اسب تاخت برود، شما به ایشان گفته بودید اگر پایش به رکاب برسد، کافی است و کار را کات میزنیم. این اتفاق که به نظرم جالب است را برایمان تعریف کنید؟
بعد از آن تا بجنبم و فریاد بزنم، آقای تورج منصوری هم که فیلمبردار بود و دوربین را ثابت نگه داشته بود همینطور سه پایه را با دوربین برداشت و تاخت و رفت. باز به عنوان مقدمه بگویم که به خصوص بازیگران جوانتر و تازه کار خیلی دوست دارند که زیادتر جلوی دوربین بیایند. با این انگیزه که دیده شوند، اما خسرو شکیبایی که میدانست نقش پررنگی دارد و نقش اول کار هست و خواهناخواه زیاد دیده خواهد شد.
شخصاً یعنی هیچکدام کارها نیست که از این جهت من گلهمند نباشم. زمان کافی در اختیار نداشتم و گاه میشد کاری مثلاً سه روز یا چهار روز باید وقت صرفش کنید. مجبور شدم در چند ساعت یا یک نصف روز انجام بدهم، آقای میرباقری خوشبختانه شرایطی دارند که بر زمان پافشاری کنند. البته آن آسیبهای روحی و روانی هم به همراه خودش دارد.
بله. واقعاً لذت مضاعف بردم هرکس دیگری مختارنامه را ساخته بود از تماشا غرقِ لذت میشدم. حالا دیگر دوست قدیمی من ساخته که نورٌ علی نور بود. با چه لذتی همه قسمتهای این کار را تماشا کردم. یکی از کارهای به واقع فاخر تلویزیون است و حالا حالاها جای پخش دارد؛ کارهایی که کیفیت بالایی دارند و نمیتوان بر رویِ آنها تاریخ مصرف گذاشت. به خصوص که همه ساله در مناسبتها جایِ پخش این نوع کارهاست و تا این زمان که رقیبی ندارد. به خصوص ماه محرم که «مختارنامه» بیرقیب است.
در دیگر هنرها هم چنین خاصیتی وجود دارد؛ مثلاً شما نغمهای که برای سریال امام علی انتخاب شد و آقای فخرالدینی با چه ذوقی این نغمه خاطرانگیز را ساختند. شما ببینید این دست کارها اگر خوباند همه بخشهایش را در کنار هم ببینیم به این راز پی خواهیم برد که هیچچیز جز توجه به کیفیت نیست. این عین واقعیتی است که اتفاق افتاده، چون وقایع که توسط انسانها، تاریخنویسان و با اغراض و انگیزههایشان، دانش، شنیدهها، دیدهها و یک مقدار ذوقورزیهایشان، ثبت میشوند؛ یعنی در واقع تاریخ هم قصهوار است.
بین ایران تا شام رفتنش مثلِ امروز نبوده که خیلی راحت اتفاق بیفتد و هیچ تاریخی هم جزئیات راجع به این سفر ننوشته است که چه اتفاقی برایش افتاد. اینجاست که شما میتوانید به قرینه بقیه دادهها و داشتهها بیاید این سفر را تخیّل کنید و ماجراهایی برای این سفر بسازید که برای هر مسافری متحمل بوده و جذابیت ایجاد کنید.
واقعاً من فکر میکردم که طبری اگر زمان ما بود، یکی از نوابغ فیلمسازی میشد، آن توصیفی که دارد راجع به جنگ جمل، جنگ صفین و بقیه جاها، شما میبینید کلوزآپ میدهد، نماهای نزدیکتر میبرد، نماهای دور میدهد و چقدر تدوین اینها، از آنچه که سینه به سینه نقل شده، هنرمندانه است. این هنرمند بودن و هنرنمایی جز ذات تاریخنویسی است، بنابراین همه شخصیتها، همه وقایع در همه تاریخها در همه جای دنیا بین افسانه و واقعیت سِیر میکند.
* شما به طور مشخص بفرمایید برای نوشتن فیلمنامه چقدر از تحقیقات مستشرقهایی مثل پروفسور ماسینیون که دکتر شریعتی کتابی به نام سلمان پاک را ترجمه کرده یکی از مهمترین منابع علمی در مورد سلمان به شمار میرود؛ استفاده کردید. مثلاً من پیشنهاد کردم که محاوره بنویسم و قلم آزاد؛ اصلاً اجرایی ننویسم. مثلاً یک نفر در حد سخنرانی حرف بزند و از مجموعه اینها آقای میرباقری بیایند و دیالوگ نهایی را شخصاً استخراج کنند و همین اتفاق افتاده است. دوستانِ دیگر را نمیدانم چون متنهایشان را نخواندهام اما خیلی وقتها حتی یک کلام از آنچه که من نوشتم در دیالوگهای استخراج شده، نمیبینم.
ضمن اینکه شما معناها و مضامینی را درنظر دارید؛ در برخورد شخصیتها، روابط شان و اتفاقات همه اینها باید با بینش فیلمنامهنویس معنادار بشوند؛ یعنی اینکه صددرصد هم تخیّل ضروری است و هم گریزناپذیر.* مخاطبینی که این گفتوگو را میبینند و در جریانِ آن قرار میگیرند حتماً دوست دارند بیشتر در جریانِ جزئیات سریال «سلمان فارسی» قرار بگیرند؛ آخرین خبری که از این سریال منتشر شد بازدید پیمان جبلی رئیس صداوسیما بود که در شاهرود و اواخر فصل بیزانس برای سومین بار سری به همکاران شما در این سریال فاخر زد.
با خودم میگفتم ممکن است که مجوزی برای نشان دادنش نباشد؛ البته کار مشکلی هم هست. شما با آن توصیفی که در مورد ایشان است قمربنیهاشم و آن زیبایی یوسفواری که در تاریخ توصیف میشود خیلی مشکل است و با آن قامت مثلاً نوشتند وقتی روی اسب مینشستند پاهایشان روی زمین قرار میگرفت. پیدا کردن بازیگری که از هر جهت ششدانگ باشد، همه اینها را من تجسم میکردم و طفره رفتم.
وقتی به نحوه مطالعه اشراف پیدا کردند که چه متون نابی وجود دارند و چند سروگردن از بسیاری از ترجمهها سرافرازترند؛ حالا باید ببینند کدامشان برای اقتباس راه میدهد این باید به فیلمنامه تبدیل شود. شرط اول این است که به جهت ایده، مضمون و پیچش داستانی چنان استعدادی در آن باشد. چون ممکن است کاری با صنایع ادبی بسیار دلکش و بسیار دلنشین باشد اما به جهت داستانی چیز مناسبی برای تصویر نباشد.
من در تلویزیون دیدم تحلیلگری به عنوان منتقد درباره سینما صحبت میکند. یادم میآید یک زمانی این اتفاق عرف شد که مینوشتند فلانی منتقد و یا تحلیلگر سینما؛ بعضی از همینها با نوشتههایی که دارند استعداد شاگردی هم ندارند. سؤال میکنید آیا قرار است فیلم جدیدی را کار کنم؟ همیشه این شوق و ذوق بوده که کاری را خلق کنم. حتی برخی از دوستان، دوست دارند سر صحنه آخرین نفسشان را تجربه کنند. طرحهایی دارم که برای تلویزیون نوشتهام هرکدام که شرایطش فراهم شود را میسازم.
ایران آخرین اخبار, ایران سرفصلها
Similar News:همچنین می توانید اخبار مشابهی را که از منابع خبری دیگر جمع آوری کرده ایم، بخوانید.
حمید گودرزی با فصل جدید «کودکشو» میآید- اخبار رادیو و تلویزیون - اخبار فرهنگی تسنیم | Tasnimحمید گودرزی با فصل جدید کودکشو میآید فصل پنجم کودکشو روزهای پیشتولید را میگذراند و قرار است فصل زمستان کنداکتور شبکه نسیم را گرم کند
ادامه مطلب »
ویدئوی جدید مهران مدیری بسیار با اهمیتتر از پخش «دورهمی»- اخبار رادیو و تلویزیون - اخبار فرهنگی تسنیم | Tasnimویدئوی جدید مهران_مدیری بسیار با اهمیتتر از پخش دورهمی توضیحات امروز مدیری درباره عملکردش و دعوت به آرامش، مقدمه برقراری گفتوگو به منظور قوام اجتماع ایرانی است و در اندازه خود نشان از شجاعت و درایتی دارد که جز آن از یک چهره شناخته شده، توقع نمیرود
ادامه مطلب »
"جواد رضویان" برای تلویزیون طنزِ 90 شبی میسازد- اخبار رادیو و تلویزیون - اخبار فرهنگی تسنیم | Tasnimجواد_رضویان برای تلویزیون طنزِ ۹۰ شبی میسازد پیگیریها نشان میدهد که اول زمستان، طنزِ آیتمی جواد رضویان پخشِ خود را شروع میکند و تا عید نوروز روی آنتن خواهد بود
ادامه مطلب »
شروع به کار سیستم شبه سوئیفت بین ایران و روسیه در آینده نزدیک- اخبار صنعت و تجارت - اخبار اقتصادی تسنیم | Tasnimسیستم شبه سوئیفت ایران و روسیه در آینده نزدیک نماینده تجاری روسیه در ایران: در صورت توافق نهایی دو کشور، طی دو یا سه ماه آتی سیستم مبادله مالی شبه سوئیفت میان ایران و روسیه راهاندازی و شروع به کار خواهد کرد
ادامه مطلب »
کلاس های درس شریف حضوری می شود- اخبار سیاسی تسنیم | Tasnimکلاسهای درس دانشگاه_شریف حضوری میشود دانشگاه صنعتی شریف: کلاسهای دانشجویان نو ورود در هفته آینده همچنان به صورت مجازی برگزار میشوند دروس تحصیلات تکمیلی دانشگاه به صورت حضوری ادامه خواهند یافت
ادامه مطلب »
بیانیه فدراسیون بدنسازی درباره حضور نماینده رژیم صهیونیستی کنار نماینده ایران- اخبار رشته های ورزشی - اخبار ورزشی تسنیم | Tasnimبیانیه فدراسیون بدنسازی درباره حضور نماینده رژیم صهیونیستی کنار نماینده ایران در افتتاحیه مسابقات مچاندازی بلافاصله نماینده ایران از روی سکو پایین آمده و با تذکر مسئولان تیم ایران، این مشکل رفع شد
ادامه مطلب »